خواص نعناع و اسانس آن خواص نعناع و اسانس آن
نعنا یا نعناع گیاهی است از تیره دو لپه ای های پیوسته گلبرگ كه سردسته تیره نعناعیان می باشد و جزء سبزی های خوراكی است. از محل گره های ساقه، ریشه هایی خارج می شوند كه ساقه جدید را درست می كنند. بنابراین اگر شما فقط یك ساقه نعناع در باغچه خود بكارید، به زودی تمام باغچه شما پر از نعناع می شود. به همین دلیل در فارسی به آن هزار پا می گویند.
نعنایی كه به عنوان سبزی خوردن مصرف می كنیم، با نعنایی كه به صورت خودرو در كوه می روید متفاوت است. البته از نظر شكل ظاهری، بو، طعم و مزه تقریباً شبیه به هم هستند، ولی از نظر اثرات درمانی، نعنای كوهی قوی تر است.
البته خوردن نعنایی كه پرورش داده می شود و به عنوان سبزی خوردن مورد استفاده قرار می گیرد، با غذای روزانه، مخصوصاً ناهار توصیه می شود.
در مواردی كه ناراحتی های معده وجود دارد، خوردن نعنای تازه نه تنها معده را ناراحت نمی كند، بلكه درمان كننده ی ناراحتی معده هم می باشد.
نعنای كوهی یا نعنای فِری، از نظر كاربرد و خواص از نعنای معمولی كه پرورش داده می شود، بسیار عالی تر، قوی تر و مؤثرتر است. این گیاه در دامنه ها و ارتفاعات متوسط رویش دارد. بو و عطر بسیار نافذی دارد و در كرم هایی كه برای پوست ساخته می شوند، مورد استفاده قرار می گیرد.
این گیاه، گل های ریز و آبی رنگی دارد و قسمت های مورد استفاده این گیاه، گل، برگ و ساقه ی آن است.
ترکیبات
نعنا دارای ماده ای به نام منتول است كه احساس خنكی در دهان ایجاد می كند. مقدار منتول در نعناع بسته به نوع آن از 35 تا 55 درصد تغییر می كند كه البته اگر نعناع دیر كنده شود، مقدار منتول آن تا حدود 30 درصد پایین می آید.
خواص درمانی
نعناع از نظر طب قدیم ایران نسبتا گرم و خشك است و از نظر خواص دارویی از پونه قوی تر است. از نعناع اسانس، روغن و تنتور تهیه می كنند كه مصارف طبی مختلفی دارد.
نعنا باد شكن است و گاز معده و روده را از بین می برد.
تقویت كننده معده و بدن است.
ضد تشنج و ضد سرفه است.
نعناع مسكن، آرام بخش و قاعده آور است.
برای بی خوابی، كم خوابی و ناراحتی های شبانه یك داروی مؤثر است.
استفاده از نعنا، درد شكم را برطرف می كند.
نعناع برای درمان سرما خوردگی و آنفولانزا مفید می باشد.
نعناع ناراحتی های عصبی را بر طرف می كند.
برای تسكین درد دندان، نعناع را در دهان گذاشته و بجوید.
آشامیدن دم کرده نعناع یا عصاره نعناع خونریزی سینه را قطع می كند.
كمپرس نعناع درد سینه و پهلو را از بین می برد.
نعناع كرم های روده و معده را می كشد.
برای از بین بردن سكسكه و دل به هم خوردگی و استفراغ، نعنا را با انار ترش بخورید.
نعناع ادرار را زیاد می كند.
فنجان دم کرده گرم نعناع سینه را آرام می كند.
اسانس نعناع
یكی از فرآورده های نعناع، اسانس آن است كه از تقطیر برگ و سرشاخه های گلدار نعنا تحت اثر بخار آب تهیه می شود و دارای 50 تا 70 درصد منتول می باشد.
این اسانس به عنوان تقویت كننده معده، بادشكن، ضد عفونی كننده، رفع دل پیچه ی بچه ها و اسهال به كار می رود.
البته اسانس نعناع که در صنایع لبنی جهت طعم دوغ استفاده می شود هم نوع سنتزی داشته و هم نوع طبیعی، در نوع سنتزی اسانس را با الکل پروپیلن گلایکول استخراج می کنند که هم طعم تند الکل را به خود می گیرد و هم ماندگاری کمی دارد.
اسانس های نعناع موجود در بازرگانی پویا روش طبیعی بوده و با ماندگاری بالا و بدون تغییر طعم می باشد به طوری که حتی می توان قبل از پاستوریزاسیون آنرا به دوغ اضافه کرد.